#20220164 İnsansız Hava Aracı (İHA) İçin Bilgisayarlı Görü Sistemi ve İnsansız Kara Aracı (İKA) ile Hedefe Gitme
PROJE KODU | 20220164 |
PROJE SAHİBİ | Nida Uğur Şişik |
PROJE SAHİBİ LINKEDIN | https://www.linkedin.com/in/nida-ugur-sisik/ |
PROJE MALİYETİ | 150000 |
PROJE ÜNİVERSİTESİ | Ankara Üniversitesi |
PROJE KATEGORİSİ | Savunma, Siber Güvenlik, Teknoloji ve Endüstri |
PROJE DANIŞMANI | Mehmet Serdar Güzel |
Bu projenin amacı, ful-otonom ve sürü İHA ve İKA sistemi geliştirmektir. Oluşturulan sistemde İHA’ya bilgisayarlı
görü sistemi entegre ederek nesnelerin havadan tespiti ve İKA’ların oraya yönlendirilmesi hedeflenmektedir.
İKA’ların hedefe giderken önüne çıkacak olan engel ve problemleri aşarak hedefe sorunsuz gidebilmesi
beklenmektedir. Ayrıca sistem için geliştirilecek olan algoritmaların ve yapay zekanın yüksek doğruluk ile
çalışması amaçlanmaktadır. Proje tamamlandıktan sonra sonuçların analiz edilip, sistemi prototip haline getirip
savunma sanayi iş birliğinde ürün haline getirmek hedeflenmektedir.
Bu çalışma birçok alanda faydalı olabilecek özelliklere sahiptir. Savunma sanayi alanında askeri operasyonlarda
kullanabilir. Tarım alanına da entegre edilebilir ve tarımı kolaylaştırabilir. Bunların yanında, afet durumlarında
afetin yönetimi, arama kurtarma gibi durumlarda yine rahatlıkla kullanabilecektir
Günümüz savunma sanayi teknolojilerinde insansız otonom sistemlere ilgi ve yatırımlar her geçen gün
artmaktadır. İnsansız kara araçları (İKA) ve insansız hava araçları (İHA) bu konuda başlıca gelişen sistemlerdir.
İKA, kara üzerinde hareket eden ve fiziksel olarak içinde insan bulunmayan araçların genel ismidir. İHA’lar ise
yer kontrolle veya otonom uçabilen araçlardır. İHA’nın hava pozisyonunu kullanan bilgisayarlı görü sistemleri, yer
hedeflerini bulabilme konusunda etkilidir.
Bilgisayarlı görü sistemleri dijital görüntülü materyallerin bilgisayar tarafından anlamlandırılmasını sağladığımız
sistemlerdir. Projede hedef objeyi (bölgeyi) bulma noktasında İHA’ya (İnsansız Hava Aracı) entegre edilen
bilgisayarlı görü sistemi kullanılacaktır. İHA’ya takılacak olan Raspberry Pi (kredi kartı boyutlarında bilgisayar), nesne tespiti modeline sahip olacak ve
İHA kamerasından gelen görüntüleri anlık işleyebilecektir. Kullanacağımız alan tarama algoritmaları ile İHA, alanı
otonom şekilde tarayacaktır. Böylece IHA hedefin yakınından geçtiği zaman, hedef rahatlıkla IHA’nın görüş
açısına girecek ve anlık olarak nesne tespiti modeli tarafından hedef tespit edilecektir. Hedefi bulduktan sonra
geliştireceğimiz algoritma ile İHA, ilk önce hedefi görüş alanına göre ortalayarak, belirlenen GPS koordinatını
İKA’ya otonom bir şekilde iletecektir.
Yapacağımız insansız kara araçları 4 tekerli ve arazide gitmeye uygun güçlü motorlara sahip olacaktır. Bu
motorların yönetiminde ve hareket dedektörü sensörlerinin anlamlandırılması gibi işlerde Arduino kullanılacaktır.
Lidar ve kamera gibi daha kompleks sensörlerin bağlanmasında, görüntü işlemede Raspberry Pi kullanılacaktır.
Geliştirilen İKA’lar, İHA’dan aldığı hedef koordinatlara, kullandığı GPS ve algoritmalar sayesinde hiçbir engele
çarpmadan, kaçarak otonom bir şekilde gidecek ve hedefe ulaşıp görevi tamamlayacaktır.
İnsansız hava ve kara araçlarına olan ilgi gün geçtikçe artmaya devam etmektedir. Artan ilgi beraberinde çözüm
bekleyen sorunlar getirmeye başlamaktadır. İnsansız kara aracının hızlı bir şekilde verilen hedefe gitmesi ve
insansız hava aracına entegre edilen bilgisayarlı görü sisteminin yüksek doğruluk ile çalışabilmesi gerek askeri
alanda gerekse orman yangınlarının tespiti gibi konularda çok önemli bir detay olarak belirtilmektedir. Bu sorunlara
çözüm olması amacıyla bu projeye başlanmıştır. İHA’ya entegre edilen bilgisayarlı görü sistemi anlık olarak
İHA’daki kameradan gelen dijital görselleri işleyecektir ve nesne tespiti yapacaktır. Nesne tespit etmek için YoloV5
Nano kullanılacaktır. Günümüzde nesne tespiti modeli eğitimindeki en önemli etkenlerden biri kullanılacak veri
setidir. Nesne tespitinde kullanılan veri tipi dijital görsellerden oluşmaktadır. Probleme özel veri seti oluşturmak
zordur çünkü aradığınız spesifik nesneyi içermesi gerekmektedir. Bununla birlikte gerçek ortamda farklı zorluklar
da çıkmaktadır. İHA uçurmanın yasak olduğu bölgelerin olması, olumsuz hava koşulları ve aranan nesnelerin
ortamda bulunmaması gibi durumlar veri setinin oluşturulabilmesini zorlaştırmaktadır. Bu probleme çözüm olarak
simülasyon ortamında, istenilen koşullar sağlanarak, gerçekçi dijital görseller ile veri seti oluşturulması
hedeflenmektedir. Simülasyon ortamı, Unreal Engine (grafik motoru) tabanlı ihtiyaçlarımıza göre değiştirilmiş bir
otonom araç simülasyonu olan CARLA Simulation aracılığıyla sağlanacaktır. Simülasyon ortamında sanal İHA’ya
entegre edilecek olan segmentasyon kamerası aracılığıyla her bir nesnenin farklı renkte gözüktüğü dijital görseller
elde edilecektir. Geliştireceğimiz algoritma ile görsellerdeki renk farklılıklarını maskeleyerek nesnelerin sınırlayıcı
kutularının koordinatları bulunabilecektir. Bu sayede verilerin etiketlenmesi insan eli değmeden yapılacaktır. Bu
yaklaşım ile yüksek sayıda kaliteli veri elde ederek, yüksek doğrulukla nesne tespit modeli geliştirilecektir.
Sürü şekilde hareket eden İHA’lar yakın zamanda büyük popülerlik kazanmıştır. Bu sürüler sadece İHA’lardan
oluşmaktadır ancak hem İHA hem İKA’lardan oluşan sürüler ile ilgili çok çalışma yapılmamıştır. Çalışmamızda
İKA’lar hem kendi içinde hem İHA ile iletişim halinde olup koordinasyon içerisinde olacaktır. İKA’lar hedefe otonom
şekilde giderken önüne çıkan engellerden de kaçması planlanmaktadır. Bu sistem de hali hazırda robot işletim
sisteminde (ROS[en]) bulunan H-SLAM, robot_localization, GMapping ve RViz gibi navigasyon kütüphaneleri
birlikte kullanılarak, geliştireceğimiz algoritmaları da bu sisteme entegre ederek özgün bir çalışma ortaya
konulacaktır
insan gücü olarak ros ve yazılım bilen insanlar gereklidir. Elektronik parça ve gerekli donanımlar ulaşılabilirdir.
1. Glenn Jocher, et al. Ultralytics/yolov5: V6.0 - Yolov5n \'nano\' Models, Roboflow Integration, Tensorflow
Export, Opencv DNN Support. v6.0, Zenodo, 12 Oct. 2021, p., doi:10.5281/zenodo.5563715.
2. India, Abhinav Jain IBM Research, et al. “Overview and Importance of Data Quality for Machine Learning
Tasks.” Overview and Importance of Data Quality for Machine Learning Tasks | Proceedings of the 26th
ACM SIGKDD International Conference on Knowledge Discovery & Data Mining, 1 Aug. 2020,
https://dl.acm.org/doi/abs/10.1145/3394486.3406477.
3. (PDF) H-slam: Rao-blackwellized particle filter slam using Hilbert maps. ResearchGate. (n.d.). Retrieved
December 24, 2021, from https://www.researchgate.net/publication/324912571_H-SLAM_RaoBlackwellized_particle_filter_SLAM_using_Hilbert_Maps.
4. Robot localization - docs.ros.org. (n.d.). Retrieved December 24, 2021, from
http://docs.ros.org/en/lunar/api/robot_localization/html/_downloads/robot_localization_ias13_revised.pdf.
5. Improved techniques for grid mapping ... - uni-freiburg.de. (n.d.). Retrieved December 24, 2021, from
http://www2.informatik.uni-freiburg.de/~stachnis/pdf/grisetti07tro.pdf
6. Lee, Sung-Ho, et al. RViz: A Toolkit for Real Domain Data Visualization ...
https://www.researchgate.net/publication/275524447_RViz_a_toolkit_for_real_domain_data_visualization.
7. Koenig, N., and A. Howard. “Design and Use Paradigms for Gazebo, an Open-Source Multi-Robot
Simulator.” 2004 IEEE/RSJ International Conference on Intelligent Robots and Systems (IROS) (IEEE Cat.
No.04CH37566), doi:10.1109/iros.2004.1389727.
8. Dosovitskiy, Alexey, et al. “Carla: An Open Urban Driving Simulator.” ArXiv.org, 10 Nov. 2017,
arxiv.org/abs/1711.03938.
9. Güzel, Mehmet Serdar, et al. “A Novel Framework for Multi-Agent Systems Using a Decentralized
Strategy.” Robotica, vol. 37, no. 4, 2018, pp. 691–707., doi:10.1017/s0263574718001261.
10. Meier, Lorenz et al. “PX4: A node-based multithreaded open source robotics framework for deeply
embedded platforms.” 2015 IEEE International Conference on Robotics and Automation (ICRA) (2015):
6235-6240.
-
Savunma sanayi faaliyetlerinde çok etkili olacaktır.
Öncelikle, proje simülasyon ortamında yapılacaktır ardından gerçek ortamda denenecektir. Simülasyon olarak
Gazebo kullanılacaktır. Hem simülasyon ortamında hem de gerçek ortamda probleme göre değiştirilmiş 3dr
SOLO drone, İHA olarak görev alacaktır. Görüntü elde etmek için; İHA’ya GoPro Hero 4 kamera monte edilecektir.
Görüntü işleme için; nesne tespiti modeli olan YoloV5 nano kullanılacaktır. Bu modelin eğitiminde ise sentetik
veri seti kullanılacaktır. Bu veri setindeki dijital görüntüler Carla otonom araç simülasyonunda oluşturulacaktır
.
Dijital görüntünün etiketlenmesi ise segmentasyon kamerasından elde edilen görüntüler sayesinde sağlanacaktır.
Bu görüntülerdeki belirgin renk farklılıklarının maskeleme algoritması ile ayırt edilmesi sayesinde nesnelerin
sınırlayıcı kutusunun koordinatları bulunacaktır. İnsansız kara araçlarında (İKA) düşük seviye görevlerde (motor kontrolü, odometri vb.) Arduino mega kartı, daha
kompleks işlerde (Lidar, kamera, gps vb.) Raspberry Pi 3 Model B kullanılacaktır. Yazılım olarak ROS (robotik
işletim sistemi) raspberry içerisinde yüklenecektir. İHA’dan gelen hedefin koordinatlarına gitmek için potential field,
H-SLAM, robot_localization, GMapping ve RViz gibi kütüphaneler kullanılacaktır. RPLidar sensörü
objelerden kaçmak için bu algoritmaya yardımcı olacaktır.
İHA ve İKA’ların iletişiminde ROS kütüphanesinin MAVLink protokolü kullanılacaktır. Bu protokol sayesinde
hedefin gps koordinatlarını İHA, İKA’ya başarılı bir şekilde iletecektir. İHA’nın kontrolünde ise PX4 uçuş kontrol
yazılımı kullanılacaktır.